Hòn Chồng gồm 2 cụm đá lớn nằm dưới đồi La-san có thể được tạo do sự xâm thực của thủy triều. Cụm đá lớn bên ngoài gọi là Hòn Chồng, gồm một khối đá lớn vuông vức nằm trên một tảng đá bằng phẳng và rộng hơn, phía mặt đá quay ra biển có một vết lõm hình bàn tay rất lớn. Lạ nhất chính là hình ảnh 5 ngón tay khổng lồ nằm trên khối đá lớn như ngôi nhà gác, trên mỏm cao nhất. Vì vậy mà tương truyền tai nhau những sự tích bí ẩn chưa nhà khoa học, nhà thám hiểm nào có thể giải thích được hiện tượng kì lạ này. Cũng có rất nhiều sự tích bí ẩn xoay quanh Hòn Chồng Nha Trang mà những con người đã sống ở đây bao đời kể lại và truyền tai nhau.
Người dân xứ biển thường truyền nhau câu chuyện về sự tích Hòn Chồng - Hòn Vợ rằng: Xưa kia nơi đây là những vách đá cheo leo, dựng đứng và hiểm trở. Trong một ngày giông bão, một con thuyền từ khơi xa của đôi vợ chồng trẻ bị sóng to gió lớn đánh trôi dạt vào bờ, thuyền đụng vào vách đá mà vỡ tung. Vì sóng lớn quá mà người vợ đã bị cuốn ra xa, người chồng hốt hoảng bèn nhảy xuống biển lao ra để cứu vợ. Một tay dìu vợ, một tay anh cố bám vào vách đá. Vốn dĩ vách đã không vững nên khi anh cố gắng bám lấy đã làm vách đá đổ ào xuống biển và nhấn chìm cả đôi vợ chồng trẻ bất hạnh này. Vì tình yêu cao cả ấy mà nơi đây đã có cái tên hòn chồng - hòn vợ, đặc biệt hơn là dấu tay đã hằn sâu lên tảng đá mà người chồng đã để lại.
Dấu tay huyền bí ấy còn được người dân tương truyền bởi người khổng lồ để lại, ông ngồi câu cá tại đây, bỗng chốc cá khổng lồ cắn câu và lôi ông đi. Ông phải tì vào tảng đá vì vậy mà dấu tay đã ấn vào đá tạo thành hình cho đến bây giờ.
Lại có một sự tích khác cho rằng có một chàng trai làm nghề đánh cá. Một hôm, đang buông lưới trên biển bỗng gặp một bầy tiên nữ đang nô đùa trên bãi biển, chàng trai bèn nấp vào tảng đá phía sau rình xem. Bị các tiên nữ phát hiện, chàng trai rơi xuống biển. Trên một phiến đá to còn có một hình thù giống hình bàn tay, tương truyền là dấu vết bàn tay của chàng trai bám vào lúc rơi xuống.
Nhiều sụ tích nói về sự ra đời Hòn Chồng