Đến với khu du lịch miền tây Ðồng Tháp, thì một địa điểm lịch sử chúng ta không thể không ghé thăm đó là Khu di tích cụ Phó Bảng Nguyễn Sinh Sắc, nơi yên nghỉ của thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Sau nhiều năm trôi qua, được chỉnh sửa và xây dựng lại nhiều lần thì khu di tích cụ phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã trở thành một khu di tích lưu giữ những giá trị lịch sử và văn hóa của tỉnh miền Tây Đồng Tháp nói riêng và khu vực đồng bằng Sông Cửu Long nói chung mang nét đẹp vừa hiện đại, vừa đậm chất lịch sử.

1. Vị trí khu di tích

Khu di tích Nguyễn Sinh Sắc tọa lạc số 137, đường Phạm Hữu Lầu, thuộc phường 4, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp, Việt Nam. Đây là nơi an nghỉ của Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc (1862–1929), là một nhà nho yêu nước, và là thân sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Di tích được xếp hạng cấp quốc gia ngày 9 tháng 4 năm 1992.

tin-huu-ich-khu-di-tich-cu-pho-bang-nguyen-sinh-sac-dong-thap-278
Tượng Nguyễn Sinh Sắc trong nhà trưng bày

2.Đôi nét về cụ Phó Bảng Nguyễn Sinh Sắc

Cụ Nguyễn Sinh Sắc (1862-1929) sinh ra tại huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Cụ đỗ Phó bảng năm 1901 và được bổ nhiệm làm quan. Năm 1906 nhậm chức “Thừa biện Bộ Lễ” và sau đó là Tri phủ lĩnh nhiệm Tri huyện Bình Khê. Trong thời gian làm quan, cụ luôn đứng về phía dân nghèo trừng trị bọn cường hào ác bá. Ông chỉ làm quan được một thời gian ngắn thì bị Triều đình nhà Nguyễn cách chức. Ông vào miền Nam và sinh sống tại làng Hòa An thuộc tỉnh Đồng Tháp để dạy học. Ngoài ra, bốc thuốc chữa bệnh người nghèo và sống cuộc đời thanh bạch cho đến lúc qua đời. Để tưởng nhớ công ơn của cụ, chính quyền và nhân dân Đồng Tháp đã xây dựng khu lăng mộ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc. Nhằm để mọi người trong và ngoài tỉnh đến viếng thăm khu di tích Nguyễn Sinh Sắc và thắp nén hương tưởng nhớ cụ

tin-huu-ich-khu-di-tich-cu-pho-bang-nguyen-sinh-sac-dong-thap-278
Tượng Nguyễn Sinh Sắc

3. Khu di tích cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc

3.1 Nhà trưng bày cuộc đời sự nghiệp của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc
Sau khi rời lăng mộ, khách sẽ đến tham quan khu nhà trưng bày sự nghiệp của cụ. Nơi đây có những hiện vật, tư liệu liên quan đến cuộc đời, sự nghiệp cụ Phó Bảng. Nhiều nhất là khoảng thời gian cụ ở Cao Lãnh, vùng đất Nam Bộ.

Nhà trưng bày lợp ngói với tường gạch, phản ánh chân thực giai đoạn gắng liền cuộc đời cụ Phó Bảng. Theo những chủ đề lớn như: quê hương và gia đình, những năm tháng khổ luyện thành tài, chốn quan trường, tình cảm cụ Nguyễn Sinh Sắc với nhân dân Hòa An và tình cảm của nhân dân Hòa An cùng cả nước đối với cụ. Từ những tư liệu tại đây, bạn sẽ càng hiểu tầm ảnh hưởng của cụ Nguyễn Sinh Sắc đến nhân cách và cuộc đời, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

tin-huu-ich-khu-di-tich-cu-pho-bang-nguyen-sinh-sac-dong-thap-278
Nhà trưng bày tại khu di tích Nguyễn Sinh Sắc

3.2 Phía trước khu vực lăng mộ
Phía trước mộ là đỉnh trầm có tạc hình hoa sen búp được làm bằng đá cẩm thạch. Gần đó là Hồ Sen được xây dựng theo mô hình ngôi sao năm cánh tượng trưng cho hình ảnh Tổ quốc Việt Nam. Giữa hồ là đài sen trắng cách điệu sừng sững cao 6,5m tượng trưng cho cuộc đời thanh bạch của cụ phó bảng Nguyễn Sinh Sắc. Và đó cũng là biểu tượng cho quê hương Đồng Tháp và cũng là đặc trưng cho du lịch miền tây Đồng Tháp

tin-huu-ich-khu-di-tich-cu-pho-bang-nguyen-sinh-sac-dong-thap-278
Phía trước khu mộ là hồ sen hình ngôi sao 5 cánh

Trong lăng cụ Nguyễn Sinh Sắc, công trình được bố trí độc lập nhưng có sự liên kết với nhau về kiến trúc. Xung quanh lăng cụ Phó Bảng ngập tràn trong sen hồng và những bóng cây cổ thụ theo từng lối đi.Khu di tích mộ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc được khởi công xây dựng vào tháng 8/1975 và khánh thành vào tháng 12/1977. Với diện tích 3,6 ha, Khu di tích được chia thành ba khu vực chính gồm: Khu lăng mộ Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, Nhà sàn Bác Hồ và Ao sen.

tin-huu-ich-khu-di-tich-cu-pho-bang-nguyen-sinh-sac-dong-thap-278
Nơi an nghỉ của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc được che chắn bởi mái vòm cách điệu cánh hoa sen với 9 đầu rồng.

Khu di tích không những được xây dựng rất kỳ công mà còn mang rất nhiều ý nghĩa sâu sắc. Vòm mộ quay mặt về hướng Đông là một cánh hoa sen cách điệu có dáng hình bàn tay xòe úp xuống, phía trên là 9 con rồng cách tân đậm nét dân gian, vươn ra thành 9 đầu hồi, tượng trưng cho nhân dân vùng đồng bằng sông Cửu Long luôn che chở và ôm ấp ngôi mộ người chí sĩ yêu nước. Mộ được ốp bằng đá hoa cương, nền mộ bằng đá mài hình lục giác không đều, mở rộng dần ra hai bên và phía trước. Trên mộ có một đỉnh trầm bằng đá Ngũ Hành Sơn, ngày đêm khói hương thơm ngát. Khuôn viên lăng mộ có nhiều loại cây cảnh, hoa trái quý hiếm được bà con khắp cả nước mang về trồng lưu niệm, đặc biệt là cây khế gần 300 tuổi (nằm bên trái mộ) và cây sộp hơn 300 tuổi (nằm bên phải mộ).

tin-huu-ich-khu-di-tich-cu-pho-bang-nguyen-sinh-sac-dong-thap-278
Mộ cụ phó bảng Nguyễn Sinh Sắc

Đến với du lịch miền tây Đồng Tháp cụ thể hơn là mộ cụ phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, du khách sẽ được tham quan khu nhà lưu niệm trưng bày nhiều hiện vật, tư liệu liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của Cụ, nhất là thời gian Cụ ở Cao Lãnh, Đồng Tháp, vùng đất Nam Bộ và khu nhà sàn Bác Hồ được phục chế nguyên mẫu như nhà sàn của Bác ngay tại Phủ Chủ tịch ở Hà Nội. Tại đây du khách cũng có thể cảm nhận và hình dung được cuộc đời thanh đạm của Bác, góc làm việc, nơi nghỉ ngơi của Bá

tin-huu-ich-khu-di-tich-cu-pho-bang-nguyen-sinh-sac-dong-thap-278
Ngôi nhà sàn Bác Hồ

Cùng với không gian nhà ở, một số hình ảnh sinh động về sinh hoạt của những làng nghề tiêu biểu của người dân Hòa An xưa là nghề trồng và xắt thuốc lá với sản phẩm nổi danh “thuốc rê Cao Lãnh”; làng nghề chằm lá lợp nhà, nghề mộc, nghề dệt, nghề rèn và xay lúa, giã gạo… từng là niềm tự hào về bàn tay tài hoa đầy sáng tạo của người dân Hòa An.

Bên trong làng Hòa An được tái hiện này, nổi bật và ấn tượng là những ngôi nhà gỗ có kiến trúc truyền thống, được xây dựng tỷ lệ 1/1 như: nhà chữ đinh, nhà bát dần, nhà nọc ngựa, nhà sàn… Trong các ngôi nhà này được bày trí với các không gian chính, phụ, thể hiện nếp ăn, nếp ở, thờ cúng ông bà tổ tiên mang đậm bản sắc văn hóa và tính cách con người Hòa An xưa.

Du lịch miền Tây Đồng Tháp còn tái hiện lại nét đẹp của không gian văn hóa làng Hòa An quen thuộc ở đầu thế kỷ XX, trên diện tích trên 22.000m. Khu vực này có những ngôi nhà truyền thống của các hộ dân trong làng, rạch Cái Tôm, vườn cây ăn trái, những hàng dừa, cây cầu khỉ, đường làng quanh co. Những hình ảnh sinh hoạt văn hóa, giải trí, sản xuất… mô tả một phần cuộc sống lao động sản xuất của làng Hòa An.

Tất cả đã nói lên nét đặc trưng cho khu di tích lăng cụ phó bảng Nguyễn Sinh Sắc nói riêng và cũng như một phần nào đó nét đặc trưng cho du lịch miền tây ở tỉnh Đồng Tháp

tin-huu-ich-khu-di-tich-cu-pho-bang-nguyen-sinh-sac-dong-thap-278
Không gian văn hóa mô hình làng Hòa An

Lễ giỗ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc hằng năm được UBND tỉnh Đồng Tháp tổ chức trang nghiêm, long trọng nhằm giáo dục truyền thống yêu nước, lòng biết ơn của nhân dân đối với cụ Nguyễn Sinh Sắc. Thông qua các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao sẽ phát huy giá trị lịch sử văn hóa gắn với phát triển du lịch của địa phương.

Hằng năm, du lịch tỉnh Đồng Tháp tổ chức Lễ giỗ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc vào ngày 28 tháng 10 âm lịch, có hơn 100 nghìn lượt khách tham quan và viếng thăm. Du khách đến từ khắp các tỉnh, thành, mang đến những sản vật từ dân dã đến quý lạ, dâng viếng, cúng trước anh linh cụ, thể hiện truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

 

tin-huu-ich-khu-di-tich-cu-pho-bang-nguyen-sinh-sac-dong-thap-278
Bàn thờ bên trong điện thờ

Năm 2020, để tổ chức Lễ giỗ lần thứ 91 của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc - thân sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh - chu đáo, an toàn, theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Đoàn Tấn Bửu tỉnh thống nhất giảm quy mô tổ chức Lễ giỗ lần này (giảm khoảng 50%) để đảm bảo công tác phòng, chống dịch COVID-19 đang còn diễn biến phức tạp. Thời gian tổ chức Lễ giỗ từ ngày 09 đến 11/12 (nhằm ngày 25 đến ngày 27/10 năm Canh Tý), địa điểm tại Khu di tích Nguyễn Sinh Sắc (Phường 4, thành phố Cao Lãnh). Số lượng đại biểu tham dự dự kiến khoảng 285 người.

Lễ giỗ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc hằng năm được UBND tỉnh Đồng Tháp tổ chức trang nghiêm, long trọng nhằm giáo dục truyền thống yêu nước, lòng biết ơn của nhân dân đối với cụ Nguyễn Sinh Sắc. Thông qua các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao sẽ phát huy giá trị lịch sử văn hóa gắn với phát triển du lịch của địa phương